Rośliny uprawiane ze względu na piękne kwiaty, smaczne nasiona, oryginalne liście lub jadalne bulwy. Mogą rosnąć w grupie lub pojedynczo. Nadają się na rabaty, balkony i tarasy.
Słoneczniki to mało wymagające rośliny jednoroczne lub byliny. Kwitną latem na żółto, pomarańczowo lub ciemnoczerwono. Godne uwagi są odmiany o pełnych kwiatach (nie wytwarzające jednak nasiona) lub karłowe, które można uprawiać w pojemniakach na balkonie lub tarasie. Najczęściej uprawianym gatunkiem jest jednoroczny słonecznik zwyczajny (Helianthus annuus), który osiąga nawet 2,5 m wysokości.
Słonecznik zwyczajny
Kwiatostan słonecznika składa się z efektownych kwiatów języczkowych. Wewnątrz kwiatostanu znajdują się ciemnobrązowe kwiaty rurkowe. Zakwita od lipca do października. Łodyga tego gatunku jest sztywna, wypełniona gąbczastym rdzeniem. Na niej osadzone są wielkie, owłosione, sercowate liście. Nasiona słoneczników wysiewa się do gruntu pod koniec kwietnia lub w połowie maja.
Wymagania słonecznika zwyczajnego
- podłoże – żyzne, umiarkowanie wilgotne
- stanowisko – słoneczne i ciepłe, osłonięte od wiatru; ze względu na osiąganą wysokość rośliny powinny rosnąć w tylnej części rabat bylinowych i w takich miejscach, by nie przeszkadzały mniejszym i delikatnym roślinom, np. przy ogrodzeniu, z boku warzywnika
- podlewanie – regularne w okresie kwitnienia i w czasie suszy
- podpieranie wysokich egzemplarzy
- nawożenie
W kompozycji
Słoneczniki pasują do ogrodów w stylu rustykalnym i naturalistycznym. Sadzone pojedynczo w pojemnikach można zestawiać z wysokimi trawami ozdobnymi w ogrodach nowoczesnych i minimalistycznych. Rośliny te dobrze prezentują się w większej grupie, można z nich tworzyć sezonowe przegrody i oddzielać od siebie poszczególne wnętrza ogrodowe; szczególnie w młodych ogrodach. Pojedyncze okazy ładnie wyglądają w towarzystwie dalii, kosmosu podwójnie pierzastego lub rącznika.
Gatunki mało znane
- Słonecznik bulwiasty, czyli topinambur (Helianthus tuberosus) pochodzi z Ameryki Północnej. Jest byliną. Dorasta do 1-2 m wysokości. Ma sercowate liście długości ok. 20 cm. Żółte, nieliczne kwiaty mają średnicę ok. 2,5 cm. Topinambur uprawiany jest głównie ze względu na jadalne bulwy. Uwaga, roślina ekspansywna. Nadaje się do dużego ogrodu.
- Słonecznik wierzbolistny (Helianthus salicifolius) to wysoka bylina (2,5 m wysokości) tworząca kępy. Ma drobne, wydłużone liście, które zwisają wokół łodygi. Kwiaty tego gatunku są niepozorne i małe. Rozwijają się dopiero w październiku. Roślina przeznaczona do uprawy nad wodą. Ma bardzo oryginalny wygląd.