Gdy zakwitają, widok jest niezapomniany. Całym łanem okrywają do niedawna jeszcze zamarzniętą ziemię.
Geofity wiosenne, bo o nich właśnie mowa, pojawiają się wcześnie. Większość z nich kwitnie, zanim na drzewach rozwiną się liście. Korzystają ze słońca, które w tym okresie dociera na dno lasu. Muszą zdążyć zakwitnąć i przyciągnąć do siebie owady, aby owoce mogły się zawiązać. Potem części nadziemne zamierają. W Polsce największe wrażenie robią geofity runa leśnego, czyli między innymi zawilce, ziarnopłon, kokoryczki i konwalie. W Tatrach można też podziwiać geofity cebulowe, czyli krokusy, które zakwitają w dolinach pokrywając je fioletowymi kobiercami.
Zawilec gajowy (Anemone nemorosa) jest pospolity w całej Polsce. Można go spotkać w lasach liściastych i mieszanych. Dorasta do 10-20 cm wysokości, ma białe, lekko zaróżowione na brzegach płatki i żółte środki. Liście osadzone są w okółku, pod kwiatem. Kwiaty rozwijają się od marca do kwietnia, nieraz do początku maja. Zawilec rozmnaża się wegetatywnie przez kłącza. Gatunek ten preferuje gleby świeże, żyzne, o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym. Uwaga: jest to roślina trująca. W sprzedaży, w szkółkach i centrach ogrodniczych dostępne są odmiany zawilca gajowego o kwiatach pełnych, jasnoniebieskich lub różowych. Rzadszym gatunkiem o podobnym rozwoju jest kwitnący na żółto zawilec żółty (Anemone ranunculoides).
Kokorycz pełna (Corydalis solida) – kwitnie na fioletowo, dorasta do 20 cm wysokości. Kwiaty zebrane są w grona i mają charakterystyczną ostrogę. Liście są podwójnie lub potrójnie podzielone. Gatunek ten kwitnie od marca do maja. Na naturalnych stanowiskach kokorycz występuje w lasach liściastych na niżu i w regionach podgórskich.
Na zdjęciach powyżej: zawilec gajowy (Anemone nemorosa), zawilec żółty (Anemone ranunculoides), konwalia majowa (Convallaria majalis), ziarnopłon wiosenny (Ficaria verna).
Krokusy w Tatrach w Dolinie Chochołowskiej.
W ogrodach z powodzeniem można uprawiać wszystkie geofity wiosenne. Są odporne na mrozy, mało wymagające w pielęgnacji i raz posadzone chętnie rozpełzną się po ogrodzie. Jednak należy pamiętać o tym, że część z nich rozrasta się szybko i wymaga sporo miejsca. Dlatego zawilce i konwalie nadają się głównie do dużych ogrodów.
