Koleus, zwany również pokrzywką brazylijską, pochodzi z krajów tropikalnych. W naszym klimacie ta grupa roślin wykorzystywana jest głównie do tworzenia kompozycji na balkonach i tarasach.
Barwne, jaskrawe liście koleusów to najważniejsza cecha tej grupy roślin należących do rodziny jasnotowatych. Wśród odmian dostępnych na rynku znajdziemy okazy o liściach bordowych, buraczkowych, rudych, fioletowych, zielonych, złotych lub żółtych; często brzegi blaszek mają inną barwę, niż ich środek. Liście niektórych odmian ozdobione są plamkami lub wzorkami. Koleusy różnią się również kształtem liści (niektóre mają ząbkowane lub mocno powcinane brzegi). Co ciekawe, kolor i kształt liści koleusów zmienia się z czasem (inaczej wyglądają młode przyrosty, a inaczej starsze liście). W zależności od odmiany rośliny osiągają od 0,3-0,8 m wysokości.
Kwiaty koleusów są drobne i zebrane w grona na szczytach pędów. Nie mają specjalnej wartości ozdobnej, dlatego jeśli się pojawią, najlepiej je usuwać. Niektóre odmiany nie wytwarzają kwiatów.
Wymagania i pielęgnacja
- stanowisko – słoneczne lub półcieniste i ciepłe; w cieniu liście tracą barwę
- podłoże – umiarkowanie wilgotne, przepuszczalne, żyzne
- podlewanie – umiarkowane; nie należy przelewać roślin, gdyż powoduje to gnicie ich liści
- zraszanie (najlepiej wieczorem)
- przycinanie – usuwamy kwiatostany i uszczykujemy pędy, by roślina się zagęściła
- koleusy mają tendencję do wyciągania się w stronę światła, dlatego doniczki z tymi roślinami należy obracać
- nawożenie – regularne, nawet kilka razy w tygodniu preparatem w płynie zawierającym duże ilości azotu (sprzyja rozwojowi liści)
Gatunki i odmiany
W sprzedaży dostępne są odmiany koleusa Blumego (Plectranthus scutellarioides) oraz mieszańce (Coleus x hybridus).
- Bronze Age – liście miedziane; półcień
- Caipirinha – liście złote z ciemnym żyłkowaniem; półcień
- Cocoa Mint – liście bordowo-zielone, mocno powcinane; półcień
- Cooper – liście buraczkowo-miedziane z zaokrąglonymi klapami; półcień
- Dipt in Wine – liście bordowe z cienkim, zielonym brzegiem; półcień
- Fishnet Stocking – liście zielono-fioletowe z wyraźnym żyłkowaniem; półcień lub słońce
- Golden Dreams – liście jasnozielone z brązowym żyłkowaniem; cień, półcień, słońce
- Keystone Kopper – liście miedziane; półcień lub słońce
- Kingwood Torch – liście czerwono-brązowe; półcień
- Lime Time – liście jasnozielone; półcień
- Pineapple Splash – liście jasnozielone z brązowymi plamami; półcień
- Sky Fire – liście brązowoczerwone z jasnozielony brzegiem i wyraźnie ząbkowanymi brzegami; półcień
- Spitfire – liście miedziane; półcień
